"دیدارنیوز" در گفتگو با کارشناسان به بررسی اظهارات ترامپ در ژاپن می‌پردازد؛
دیدارنیوزـ اسفندیار عبداللهی: روابط ایران و آمریکا در طول چهل سال گذشته، همواره تابعی از شرایط مختلف داخلی هر دو کشور، مسائل منطقه‌ای و بین المللی بوده است. این روابط بارها دچار نوساناتی شد ولی هرگز به صلح و مراوده و ایجاد روابط عادی بین دو کشور منتهی نشد. در طی این سال ها، روابط دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن قطع بوده است بنابراین تمامی اخم‌ها و لبخند ها، چماق ها و هویچ‌ها و تهدیدها و ترغیب‌های رؤسای جمهور آمریکا در اصل موضوع که بنای دشمنی ادامه دار بین دو کشور است، تاثیری نداشته است.
تاکنون اکثر رؤسای جمهور ایران تلاش کرده اند به سمت عادی شدن روابط با ایالات متحده آمریکا قدم بردارند ولی با توجه به تصمیمات کلان نظام و اقدامات مخرب دولتمردان آمریکایی، این روابط هرگز از حد تیتر‌های خبری رسانه‌ها بالاتر نرفته است. اولین ارتباط جدی ایران و آمریکا بعد از قرارداد الجزایر، مذاکراتی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران بود که به توافقنامه «برجام» معروف شد. این توافق روز سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ در لوزان سوییس و در زمانی انجام شد که باراک اوباما رییس جمهور آمریکا بود. برجام بین ایران و شش کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان منعقد شد، ولی دونالد ترامپ در روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ رسماً خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد. از آن تاریخ تاکنون تلاش‌های زیادی از طرف ایران، کشور‌های اروپایی و تا حدودی چین و روسیه صورت گرفت که عواید و منافع برجام قطع نشود ولی تا کنون منتج به نتیجه نشده است.
ایالات متحده آمریکا به خروج صرف اکتفا نکرده و طی سه سال گذشته و حتی در دوران پس از امضای برجام، هر روز بر تحریم‌های خود علیه ایران افزوده و با نیت کشاندن ایران به مذاکراتی جدید، همه کشور‌های خریدار نفت را از معامله با ایران منع کرده است. تهدید نظامی و فشار‌های شدید منطقه‌ای و بین المللی علیه ایران با رهبری آمریکا تا به امروز ادامه دارد.
همه مسئولان کشورمان به این موضوع اذعان دارند که فشار‌های آمریکا همه شئون زندگی و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده و کارشناسان و گروه های مرجع، هر یک راهکارهای متفاوتی را برای برون رفت از این وضعیت، ارائه می‌دهند.
ایالات متحده آمریکا در راستای افزایش تاثیر تهدیدات نظامی خود بر علیه ایران، طی هفته های اخیر، ناو گروهی را هم به خلیج فارس گسیل داشته و در پی آن اعلام کرد که ۱۵۰۰ نیرو برای آمادگی در برابر تهدیدات ایران به منطقه اعزام می‌کند. اما در کنار جنبه‌های سخت و سخن گفتن از تقابل نظامی، سیگنال‌هایی از آمادگی گفتگو نیز به گوش می‌رسد. البته موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران بر پایه گفتگو نیست ولی تحرکات دیپلماتیک ایران، گمانه‌های دیگری را در سطح داخلی و بین المللی مطرح کرده است.
پادشاهی عمان، دولت های عراق، سوئیس، آلمان و پاکستان از جمله کشور‌هایی هستند که طی هفته‌های گذشته تلاش کرده اند به نوعی میان ایران و آمریکا واسطه شوند. وزیر خارجه ایران نیز به طور فعال در حال سفر به کشور‌های مختلف و انجام رایزنی های دیپلماتیک است. وی سفری نیز به ژاپن داشت، جایی که در طی روزهای اخیر میزبان رییس جمهوری آمریکا بود. در این سفر، ترامپ تلویحا با سفر نخست وزیر ژاپن به ایران برای میانجیگری موافقت کرده است و به همین دلیل، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن نیز قرار است در دهه سوم خرداد ماه و پس از چهل سال به ایران سفر کند.
دونالد ترامپ در آخرین اظهار نظر خود به نقش مفید شینزو آبه در ارتباط میان ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: تمایلی به جنگ با ایران ندارد. در اظهارات ترامپ خبری از شرایط دوازده گانه نبود و فقط به این نکته اشاره شد که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد و همچنین وی برای مذاکره اعلام آمادگی کرد.
با این اظهارات ترامپ، آیا خطر جنگ با ایران رفع شده است؟ آیا تهدیدات آمریکا تو خالی بوده است؟ آیا ایران نباید به اظهارات رسانه‌ای ترامپ توجه کند و برای هر احتمال و اتفاقی آماده باشد؟ این سوالات و سوالاتی از این قبیل، در طی روزهای اخیر بارها مطرح شده است.
هر دو طرف از جنگ اجتناب خواهند کرد
صادق زیباکلام استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی که بارها کلید واژه‌ی «آمریکا ستیزی» در ایران را مطرح کرده و معتقد است هویت و دوام برخی گروه‌ها در جمهوری اسلامی با شعار آمریکا ستیزی گره خورده است، در گفتگو با دیدارنیوز و در پاسخ به این پرسش که با توجه به تحرکات دیپلماتیک وزارت خارجه ایران، رفت و آمد برخی مقامات بلندپایه خارجی به ایران و آخرین اظهارات ترامپ در ژاپن، آینده روابط ایران و آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: سیاست تندروها در کشور مبتنی بر آمریکاستیزی است، برای آنها لحن خصمانه و دوستانه رئیس جمهور آمریکا تفاوتی نمی‌کند. اگر پیام ترامپ آشتی جویانه و مسالمت آمیز باشد تندروها از آن به عنوان تسلیم شدن آمریکا در برابر ایران یاد می‌کنند و مدت‌ها به عنوان برگ برنده و پیروزی در برابر استکبار جهانی مورد استفاده قرار می‌دهند؛ بنابراین برای عده‌ای لحن خصمانه و دوستانه آمریکا فقط دو معنی دارد، یا نشانگر دشمنی استکبار است و باید مقاوت کرد و یا بیانگر سقوط، تسلیم و انفعال آمریکاست.
زیباکلام ادامه داد: منافع ملی برای این عده اصلا مهم نیست و این اصل که در روابط بین المللی، دوستی و دشمنی دائمی نداریم و منافع ملی باید محور تصمیمات سیاست خارجی کشور باشد برای این افراد مفهومی ندارد.
وی در پاسخ به این پرسش که با وجود شنیده شدن سیگنال‌های مذاکره و با توجه به گمانه‌های مختلف کارشناسان، چقدر احتمال مذاکره بین دو کشور وجود دارد، اظهار کرد: حداکثر نتیجه‌ای که از تحرکات دیپلماتیک ایران و آمریکا می‌توان تصور کرد، ممانعت از برخورد نظامی است. به نظر من شرایط فشار همه جانبه آمریکا ادامه خواهد داشت و هر دو طرف از جنگ اجتناب خواهند کرد، ولی اینکه مقاومت ما نتیجه بدهد یا تحریم‌های آنها، موضوعی است که در زمان خودش مشخص خواهد شد. چهل سال آمریکاستیزی جمهوری اسلامی ایران آثار و تبعاتی داشته است که حتی اگر همین فردا روحانی و ترامپ روبوسی کنند و در کاخ سعدآباد، جوجه کباب بخورند، ایرانیان باید چهل سال شبانه روز کار کنند که فقط این آثار و غبار عقب ماندگی را پاک کنند؛ بنابراین اولا؛ عقلانیتی مبتنی بر فهمیدن درد اقتصادی و شرایط عمومی کشور را نمی‌بینم، دوما؛ در صورت اعتقاد به مقاومت، کشوری را در منطقه و دنیا سراغ ندارم که آماده همکاری، معامله و مراوده با ایران باشد.
اعتماد به آمریکا نوعی خود زنی است
مهدی مهدی زاده عضو اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با دیدارنیوز و در پاسخ به این پرسش که با وجود شنیده شدن سیگنال‌های مذاکره و با توجه به گمانه‌های مختلف کارشناسان، چقدر احتمال مذاکره بین دو کشور وجود دارد، اظهار کرد: مذاکره با آمریکا در دولت اوباما اشتباه بود و نظام تحت هیچ شرایطی با این دولت آمریکا مذاکره نخواهد کرد. آمریکایی‌ها همیشه متجاوز بوده اند و خصلتی که دارند قابل تغییر نیست، به همین دلیل اعتماد به آمریکا نوعی خود زنی است. برای آمریکا سود اقتصادی و نفوذ فرهنگی مهم است و این کار را از هر طریق، سعی می‌کند انجام دهد.
وی ادامه داد: آمریکا برای نیل به هدف و نیت شومش، هر روز بر تحریم‌ها و فشار‌ها علیه ایران می‌افزاید که نشانگر عمق دشمنی آن کشور با ایران است. وقتی دشمنی این شیطان بزرگ تا این حد عیان و آشکار است چطور برخی انتظار دارند با آنها بر سر میز مذاکره قرار بگیریم؟ مقام معظم رهبری با دید باز، درایت و بصیرتی که دارند سالهاست متوجه این خباثت شده اند به همین دلیل حتی در مذاکراتی که منتهی به برجام شد نیز بی اعتمادی خود را نسبت به دشمن بیان کردند.
نماینده پیشین مردم گناباد در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: تا این اطمینان حاصل نشود که نزدیک شدن به آمریکایی‌ها به نظام و کشور آسیب نمی‌زند و مذاکره کردن با آمریکا سودی برای ما نداشته باشد، باید از آن اجتناب کرد. آمریکایی‌ها دوازده شرط برای مذاکره با ایران اعلام کرده بودند ولی دونالد ترامپ در ژاپن فقط به شرط عدم دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای اشاره کرد؛ بنابراین باید نتیجه گرفت مقاومت مردم ایران تا اینجای کار نتیجه داده است و اگر به این مقاومت ادامه دهیم شک ندارم طی چند ماه آینده نتایج خوبی به دست می‌آوریم.
نماینده پنج دوره مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: آقای ترامپ به این نتیجه رسیده است که نمی‌تواند با ایران وارد منازعه نظامی شود، حتی درگیری محدود هم باعث تشنج و به خطر افتادن منافعش می‌شود، آمریکایی‌ها به این امر واقفند به همین دلیل از هر نوع درگیری با ایران اجتناب می‌کنند. همین انفجار‌هایی که در فجیره و خطوط نفت عربستان اتفاق افتاد باعث شد دشمنان ما بیش از پیش در خصوص آسیب پذیری منافعشان فکر کنند. این اجلاس و همایشی که سعودی‌ها در مکه برگزار کردند در این راستاست که اولا کشور‌های عربی را بر علیه ایران متحد کنند، دوما؛ در صدد یافتن راهی برای جلوگیری از هرگونه درگیری با ایران هستند، زیرا تاسیسات نفتی و صنعتی آنها در یک منازعه جدی بین ایران و آمریکا به شدت آسیب پذیر است.
مهدی زاده افزود: اصل مشکل آمریکا با ایران امنیت اسراییل است و می‌دانند اگر با ایران وارد جنگ شوند اولین جایی که آسیب پذیر است اسراییل است، بنابراین دونالد ترامپ با کنار هم گذاشتن این نشانه‌ها نتیجه گرفته است با جمهوری اسلامی ایران از راه‌هایی دیگر وارد بحث شود.
وی عنوان کرد: سفر‌های آقای ظریف برای تسهیل در صادرات نفت و گاز ایران است و در این سفر‌ها همچنین به دنبال جلب همکاری هر چه بیشتر کشور‌های هدف است. سیاست جمهوری اسلامی بر این پایه است که عهد شکنی و بی توجهی آمریکا به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را تبیین کند بنابراین تحرکات دیپلماتیک وزارت خارجه ایران دارای ابعاد مختلفی است و نباید صرفا کار‌های وزیر خارجه را در جهت مذاکره با آمریکا تعریف کرد. هماننطور که شما اشاره کردید ترامپ در ژاپن دست به دامان شینزو آبه شده است که ایران را راضی نماید تا با آمریکا مصالحه کند، این موضوع یقینا نشانگر اقتدار و نتیجه دادن مقاومت نظام است. فعلا طبق دستور رهبری مذاکره‌ای در کار نیست و شک نداریم ترامپ رفتنی است و پیروزی واقعی در منطقه و در مقابل آمریکا و پیروان منطقه‌ای او از آن ایران است.
